(TNO) Trước thực trạng ngày càng có nhiều trường hợp bị đuổi học chỉ vì nói xấu trên mạng xã hội, Tuổi Trẻ Online đã có cuộc trò chuyện với thạc sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An, Hội viên Hội Tâm lý xã hội Việt Nam về vấn đề sử dụng mạng xã hội.
 Thạc sĩ tâm lý Đào Lê Hòa An
|
Cho học sinh cơ hội sửa sai
* Chào thầy Hòa An, mới đây một học sinh Trường THPT Lê Lợi (Hà Nội) đã bị ban giám hiệu ra quyết định buộc thôi học 10 ngày vì có hành vi xúc phạm thầy cô trên Facebook. Theo anh (chị) quyết định kỷ luật này có hợp tình, hợp lý không?
– Tôi nghĩ đó không phải là cách xử lý đúng đắn. Bởi nhà trường đẩy học sinh ra khỏi môi trường giáo dục như vậy là thể hiện sự bất lực. Đây không phải là quyết định đúng đắn. Không thể sử dụng hành vi trên mạng xã hội để gây ảnh hưởng đến kết quả và quá trình học tập của học sinh. Rồi chẳng may, kết quả học tập của học sinh sa sút, yếu kém hơn thì ai chịu trách nhiệm.
* Vậy theo ông, quyết định nào là phù hợp?
– Cần đánh giá bản chất bên trong của sự vật. Qua trò chuyện với học sinh, để học sinh tự nhận thức được hành vi là sai, chưa chuẩn mực và biết nhận lỗi. Cho học sinh tự đề xuất biện pháp sửa chữa. Cho học sinh cơ hội sửa sai. Cần tìm hiểu nguyên nhân từ nhiều chiều, vì sao học sinh bức xúc rồi đăng status đó… Tìm mọi nguyên nhân dẫn đến sự việc và giải quyết từ gốc rễ nguyên nhân.
Mạng ảo nhưng hậu quả thật
* Trường hợp này cũng không ngoại lệ, đã có nhiều người bị đuổi học, mất việc vì mạng xã hội, nhất là Facebook. Tại sao bạn nghĩ rằng?
– Là do một bộ phận cư dân mạng, bao gồm nhiều thành phần, từ học sinh đến người đi làm, người lớn… đã thái quá, thể hiện mình thái quá. Họ không có kỹ năng cần thiết để kiểm soát cảm xúc, không biết nghệ thuật sử dụng mạng xã hội. Sử dụng mạng xã hội cần có nghệ thuật, được coi là kỹ năng để xây dựng hình ảnh cá nhân ấn tượng.
* Bạn cần những kỹ năng gì để sử dụng mạng xã hội?
– Đừng nghĩ mạng ảo muốn làm gì thì làm, muốn dùng cái gì cũng được. Nhớ mạng ảo nhưng hậu quả thật. Cần có kỹ năng xây dựng hình ảnh trên mạng xã hội để thể hiện hình ảnh bản thân ấn tượng và nổi bật trước hàng triệu người trên mạng xã hội. Đó là loại bỏ ngay những “điểm trừ” phổ biến như: Tham gia các hội, nhóm có nội dung không lành mạnh. Đồng thời, quảng bá thêm những “điểm cộng”, nhất là hình ảnh, thông tin về việc tham gia các hoạt động xã hội, tình nguyện vì cộng đồng.
 Trường THPT Lê Lợi vừa ra quyết định kỷ luật học sinh xúc phạm giáo viên trên Facebook
|
Đừng đăng bất cứ điều gì, buồn, vui hay đau khổ. Đừng để trang cá nhân của mình u ám với những dòng trạng thái u uất mà hãy biết tiết chế, quản lý cảm xúc nhưng cũng đừng quá vô tư bộc lộ những cảm xúc tiêu cực nhất thời. Bấm like có chọn lọc. Bình luận có duyên và có văn hóa. Đăng ảnh tạo cảm xúc với người xem, truyền tải thông điệp tốt đẹp trong cuộc sống. Đừng đánh dấu người khác trong các ứng dụng vô dụng…
|
Cũng cần nói thêm rằng, một lời nói hay hành động ngoài đời thường chỉ một số ít người nghe thấy, nhưng trên mạng xã hội có thể khiến hàng triệu người biết đến. Vì vậy, hãy thật cẩn thận khi bước lên mạng xã hội.
\N
Chia sẻ tin đồn sẽ chỉ làm bẩn tay bạn
* Ông nêu ra nhiều nguyên tắc như vậy, ông có thấy thực tế vẫn còn thành viên mắc lỗi khi tham gia mạng xã hội?
– Đúng. Rất nhiều. Mọi người “bơm” mình quá nhiều. Mọi người thường chửi bậy, sau đó nói xấu người khác, đăng video, status công kích, xúc phạm đối phương. Rồi có người vì bị công kích mà trả đũa, tranh cãi và tạo nên những cuộc tranh cãi không hồi kết trên mạng xã hội. Và thực trạng lan truyền những tin đồn nhảm nhí trên mạng… Tất cả những điều đó là không nên, là một cư dân mạng có văn hóa bạn không nên vướng vào những sai lầm đáng tiếc đó, bởi nó chỉ thể hiện một nền tảng văn hóa mà thôi. điểm yếu cá nhân…
* Ông vừa nêu thực trạng tung tin đồn thất thiệt trên mạng, ông có thể đề xuất cách nào để không còn tình trạng này?
– Tung tin đồn, báng bổ, bôi nhọ… sẽ làm ảnh hưởng đến danh dự của người khác và làm cho cuộc sống của họ trở nên khốn khổ. Mong những ai đã và đang có ý định tung tin đồn thất thiệt hãy dừng lại. Đây là hành vi phi đạo đức và trái pháp luật.
Đối với cư dân mạng, hãy thay đổi thói quen “niềm tin sắt đá” vào bất kỳ thông tin nào trên mạng xã hội. Biết cách kiểm chứng thông tin. Hãy like (thích), comment (bình luận), share (chia sẻ) một cách có văn hóa. Nói không với bài viết sai sự thật. Mọi người tạo ra tin đồn, hành vi này làm bẩn tay họ. Nhưng chia sẻ tin đồn đó, đáp lại tin đồn đó cũng làm bẩn tay bạn.
Nên xây dựng văn hóa xin lỗi trên mạng xã hội
* Nếu ai đó viết một bài chỉ trích người khác và đăng nó lên mạng xã hội, thì họ cảm thấy sai. Nên làm gì trong trường hợp này, thưa ông?
– Mỗi người hãy xây dựng văn hóa xin lỗi trên mạng xã hội. Sai là phải sửa, viết bài cải chính và xin lỗi nạn nhân một cách trung thực, khách quan, để người khác hiểu rõ sự thật của sự việc không phải như đã nói.
* Còn những người bị người khác xúc phạm trên mạng xã hội thì nên xử lý tình huống như thế nào?
– Đừng bình luận hay viết bài trả thù mà hãy bình tĩnh. Nếu câu chuyện không quá to tát và sự việc không ảnh hưởng nhiều đến hai bạn thì không nên tranh cãi, cãi cọ mà nên im lặng. Nếu nó ảnh hưởng hoặc làm phiền đến cuộc sống của bạn, vui lòng liên hệ với người (hoặc tài khoản) đã xúc phạm bạn, yêu cầu gỡ bỏ và đính chính thông tin. Và trong trường hợp bạn bị xúc phạm nghiêm trọng, hãy nhờ cơ quan chức năng can thiệp.
* Có ý kiến cho rằng mạng xã hội là nguyên nhân của những câu chuyện đau lòng, những tình huống hài hước vì bị mất việc, bị đuổi học. Theo bạn, nhận định này có đúng không?
– Mạng xã hội là công cụ kết nối, giao lưu… Mạng xã hội không có lỗi mà lỗi ở người sử dụng. Câu nói “uốn lưỡi bảy lần trước khi nói” luôn đúng. Và đối với mạng xã hội, tôi khuyên bạn nên “uốn lưỡi 70 lần trước khi viết hay đăng bất cứ thứ gì”.
* Xin cảm ơn ông về cuộc trò chuyện này!
