Việc các nhóm vũ trang sử dụng Facebook và các mạng xã hội khác để bán vũ khí đã tăng đến mức báo động.
 Súng rao bán trên một tài khoản Facebook ở Iraq – Ảnh: The New York Times
|
Tờ giấy Thời báo New York và CNN ngày 4/4 trích dẫn một báo cáo của tổ chức Khảo sát và Nghiên cứu Vũ khí (ARES) đưa ra cảnh báo về nạn buôn bán vũ khí ở Libya, cũng như các khu vực xung đột ở Syria, Iraq và Yemen. Theo đó, trên các nhóm kín của Facebook, hoạt động mua bán vũ khí diễn ra sôi động với đủ thành phần, mua bán từ súng ngắn, lựu đạn đến các loại vũ khí hạng nặng như súng máy, tên lửa dẫn đường…
người bán hàng trực tuyến
Thời báo New York dẫn lời giám đốc ARES Nic Jenzen-Jones cho biết tổ chức này ghi nhận khoảng 6.000 vụ mua bán vũ khí trực tuyến ở Trung Đông trong năm 2015. Tuy nhiên, con số thực tế có thể cao hơn nhiều, bởi nhiều thế lực bên ngoài được cho là đã cung cấp một lượng vũ khí khổng lồ đến các phe phái ở các điểm nóng như Lybia, Syria, Iraq… nhưng rất khó kiểm soát hoạt động của họ.
Cách đây vài năm khi Facebook ra mắt ứng dụng nhắn tin Messenger, mạng xã hội này đã phát triển thành kênh bán hàng trực tuyến với quy trình giao dịch thông qua Messenger. Từ đó, Facebook bị biến thành kênh bán hàng tiện lợi, chi phí thấp và hiệu quả cao do không chịu sự kiểm soát của chính quyền khi giới thiệu sản phẩm, dù là vũ khí. Nhiều cá nhân, tổ chức đã công khai quảng cáo để tạo ra thị trường vũ khí sôi động.
Theo báo cáo của ARES, đã có 1.346 vụ mua bán vũ khí ở Libya vào năm ngoái, bao gồm cả những vụ liên quan đến vũ khí hạng nặng như súng máy, súng phóng lựu, tên lửa và súng xuyên giáp. Đặc biệt, các tay súng ở Libya đã kinh doanh cả tên lửa đối không SA-7 vốn được coi là khắc tinh của trực thăng và máy bay thương mại.
Tại một quốc gia chìm trong bạo lực như Libya, tình trạng mất an ninh thường trực khiến người dân đua nhau mua “hàng nóng”. Việc người dân tự bảo vệ mình đã đẩy giá súng ngắn lên tới 7.000 USD, cao gấp 6-7 lần so với thị trường châu Âu hay châu Mỹ. Buôn bán vũ khí đã được thắt chặt dưới thời nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi, nhưng sau khi chính phủ của ông bị lật đổ vào năm 2011, các kho vũ khí ở Libya đã trở thành mục tiêu cướp bóc của các nhóm vũ trang và thị trường. Hắc khí từ đó cũng bắt đầu nở rộ.
Tương tự, thị trường vũ khí trực tuyến tại Iraq cũng nhộn nhịp không kém khi giới thiệu hàng loạt sản phẩm hấp dẫn có xuất xứ từ quân đội Mỹ. Vũ khí được cung cấp cho lực lượng chống chính phủ ở Iraq bao gồm súng M4, súng trường tấn công M16, súng máy tự động M249, súng tiểu liên MP5 và súng lục.
\N
Tại Syria, ARES cũng ghi nhận việc bán đầy đủ các hệ thống tên lửa dẫn đường chống tăng (TOW), vốn là nỗi ám ảnh của các lực lượng phương Tây. Đầu tháng 3, các tay súng ở Syria đã tung ra một đoạn clip ngắn cho thấy chiếc xe tăng T-90 nổi tiếng của Nga suýt bị phá hủy bởi hỏa lực từ hệ thống TOW.
 Ảnh: The Telegraph |
Những nỗ lực để ngăn chặn
|
Trước tình hình trên, Facebook và Instagram đã cấm bán vũ khí từ ngày 1/1/2016 và kêu gọi mọi người sử dụng tính năng “báo cáo” mỗi khi nghi ngờ có giao dịch bất hợp pháp. Một nhóm nhân viên Hoạt động cộng đồng của Facebook sẽ xem xét các báo cáo bằng nhiều ngôn ngữ và xác minh nội dung vi phạm.
Tuy nhiên, các chuyên gia nghi ngờ tính hiệu quả của phương pháp này bởi nhiều nhóm buôn bán vũ khí lớn với hàng nghìn thành viên đã hoạt động tích cực trước khi Facebook ban hành lệnh cấm, đặc biệt là các nhóm có sự tham gia của nhiều người. lực lượng như Nhà nước Hồi giáo và al-Qaeda.
Hơn nữa, một số trang web bán các mặt hàng như áo chống đạn không vi phạm chính sách của Facebook, nhưng có khả năng bán các loại vũ khí khác. Mới đây nhất, Facebook đã đóng cửa 6 trang mua bán vũ khí trực tuyến nhưng không có gì đảm bảo chúng sẽ không tái xuất hiện dưới một vỏ bọc khác.
Các chuyên gia của ARES nhấn mạnh, không chỉ Facebook mà các mạng xã hội khác đều phải theo dõi và kiểm soát chặt chẽ tình trạng này.
