Theo Quyết định số 474 / QĐ-BGDĐT ngày 28 tháng 01 năm 2022 và Quyết định số 676 / QĐ-BGDĐT ngày 10 tháng 03 năm 2022 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, có 3 bộ sách giáo khoa Tin học 7 (thuộc 3 bộ Cánh diều , Chân trời sáng tạo và Kết nối tri thức vào cuộc sống) được sử dụng trên toàn quốc từ năm học 2022 – 2023.
Dưới 13 tuổi, không được phép sử dụng facebook!
Cả ba cuốn sách giáo khoa trên đều có bài học về mạng xã hội. Đó là: Tập sử dụng mạng xã hội (trang 24 – 26 Sách Cánh diều), Mạng xã hội (trang 22 – 27 Sách Chân trời sáng tạo), Mạng xã hội và một số kênh trao đổi thông tin. trên Internet (trang 18 – 22, sách Kết nối tri thức với cuộc sống).
 |
|
Nội dung về mạng xã hội Facebook trong 3 SGK Tin học 7 sẽ sử dụng vào năm học 2022 – 2023 |
Sau phần giới thiệu về mạng xã hội nói chung, ba cuốn sách hướng dẫn học sinh cách tạo tài khoản Facebook cá nhân và sử dụng nó để làm những việc nhất định.
Trong khi đó, Facebook có một điều khoản quy định rằng những người dưới 13 tuổi (hoặc độ tuổi hợp pháp tối thiểu tại quốc gia nơi họ sinh sống) không được sử dụng sản phẩm của họ (https://vi-vn.facebook.com//chat/chat/) . Điều khoản này nhằm bảo vệ những người dưới 13 tuổi trước những rủi ro có thể xảy ra khi tham gia Facebook.
Ở nước ta, tuy chưa có luật về độ tuổi tối thiểu được tham gia mạng xã hội nhưng khoản 4 Điều 29 Luật An ninh mạng 2018 quy định: “Cơ quan, tổ chức, cha mẹ, giáo viên, người chăm sóc trẻ em và cá nhân khác có liên quan có trách nhiệm bảo đảm quyền trẻ em và bảo vệ trẻ em khi tham gia hoạt động trên không gian mạng theo quy định của pháp luật về trẻ em. Ở đây, trẻ em là người dưới 16 tuổi theo Điều 1 Luật Trẻ em 2016.
\N
Nếu học đúng độ tuổi thì học sinh lớp 7 chỉ đủ 12 tuổi vào học kỳ 1. Tùy theo tháng sinh, có em 13 tuổi vào học kỳ 2, nhưng có em chưa đủ 13 tuổi vào học kỳ 2. (nếu các em đang học đúng độ tuổi). sinh sau tháng 5).
Cô giáo sẽ ứng xử như thế nào?
Một số người cho rằng trẻ em đã sử dụng Facebook từ khi còn nhỏ nên không cần quá lo lắng về điều này. Vậy giáo viên sẽ ứng xử như thế nào trong lớp khi học sinh tạo tài khoản Facebook cá nhân bằng cách nói dối tuổi hoặc khi phụ huynh không cho con tạo tài khoản Facebook cá nhân vì chưa đủ 13 tuổi?
Ngoài câu hỏi này là những câu hỏi khác, nảy sinh muộn hơn nhưng khó trả lời hơn: Ứng xử như thế nào để không ảnh hưởng đến hình ảnh người thầy và ảnh hưởng xấu đến quá trình hình thành nhân cách của học sinh? Có nên bỏ qua những việc làm sai trái dù nhỏ hay lớn trong việc giáo dục con cái?
Biên soạn sách giáo khoa là công việc đòi hỏi thời gian, công sức và tâm sức nên sơ suất là điều dễ hiểu. Tuy nhiên, việc sơ suất trên là không nên, nhất là khi một trong ba SGK yêu cầu học sinh “tìm hiểu các điều khoản, chính sách sử dụng mạng xã hội Facebook (tiếng Việt)”. nhưng chính các tác giả đã lược bỏ nó.
Dạy học sinh nói dối tuổi tác có phải là “chuyện nhỏ”?
Tại Hoa Kỳ, từ năm 1998, đã có Đạo luật bảo vệ quyền riêng tư trên mạng của trẻ em (COPPA), trong đó yêu cầu các mạng thu thập thông tin cá nhân của trẻ em dưới 13 tuổi. Cần phải có sự đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ. Nhiều quốc gia khác cũng xác định trẻ em cần có người lớn bảo vệ quyền riêng tư cho đến khoảng 12-14 tuổi. Facebook có trụ sở chính tại Mỹ nên bắt buộc phải tuân thủ COPPA. Hệ thống công nghệ và các mạng xã hội khác có trụ sở tại quốc gia nào phải tuân thủ luật pháp tương ứng tại quốc gia đó.
Tại Việt Nam, Luật Trẻ em 2016 nghiêm cấm hành vi “tiết lộ, công bố thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 7 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em” (Điều 6, Khoản 11). Nghị định số 56/2017 / NĐ-CP ngày 09/5/2017 quy định chi tiết hơn (Chương 4, Điều 33 đến Điều 37) về trách nhiệm bảo vệ trẻ em (dưới 16 tuổi) trên môi trường trực tuyến.
Vì Facebook không thể hạ giới hạn độ tuổi chỉ dành cho người dùng Việt Nam, cách duy nhất để học sinh Việt Nam dưới 13 tuổi tạo tài khoản của mình là khai báo sai độ tuổi của mình. Trong thực tế giảng dạy môn Tin học ở các trường tiểu học và trung học cơ sở nhiều năm nay, giáo viên thường hướng dẫn học sinh khai báo sai cho đến năm 13 tuổi để tạo tài khoản Gmail làm bài tập và giao đề bài. Ở một mức độ nào đó, việc nói dối tuổi để sử dụng Gmail hay Facebook đối với nhiều giáo viên, học sinh và phụ huynh là chuyện “nhỏ nhặt”, khi nhìn rộng ra toàn xã hội thì vẫn tràn lan. Sử dụng phần mềm bẻ khóa, ăn cắp bản quyền, hay cao hơn nữa là đạo văn khoa học, sao chép tác phẩm nghệ thuật, vi phạm sở hữu trí tuệ, mua bán dối trá …
Bác sĩ Nguyễn Tấn Đại (nhà nghiên cứu truyền thông giáo dục và khoa học)
