Hãy nhìn vào môi trường xung quanh chúng ta
Đừng để bị phân tâm bởi cái nhìn của bạn đối với Formosa. Hãy rẽ sang một hướng khác, nơi ít báo chí chú ý, đó là các làng nghề truyền thống.
Theo thông tin từ Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2015, chúng ta có hơn 5000 làng nghề và làng có làng nghề. Cả nước có hơn 1000 làng nghề được công nhận làng nghề truyền thống. Và hầu hết đều đang đứng trước tình trạng ô nhiễm môi trường đáng báo động. Bộ cũng biết có nơi ô nhiễm kim loại nặng (Cr6) gấp 3000 lần mức cho phép. Và chúng ta cũng không lạ gì cụm từ “làng ung thư”, chỉ là tạm thời quên đi vì cụm từ “Vũng Áng” hay “Formosa” ngày càng nóng. Những làng nghề ở xã Thạch Sơn (Lâm Thao, Phú Thọ) hay Dục Tú 3 (Đông Anh, Hà Nội) đã dẫn đến cái chết của hàng trăm người vì ung thư, lao, viêm họng, gan do khói, bụi. và độc tố từ các hoạt động sản xuất.
Ngừng nhìn biển xa, hãy nhìn lại những dòng sông, kênh, rạch ngay trước nhà, sau nhà, hay gần nhà, dễ dàng thấy ngay. Không có Formosa, không có khu công nghiệp nghìn tỷ, chỉ có làng nghề, mang lại năng suất lao động thấp, tích lũy xã hội ít, nhưng vẫn tàn phá môi trường không kém.
Ngay cả những nơi không sản xuất gì như kênh Nhiêu Lộc, Thị Nghè vẫn tối om, nhiều con rạch khác giữa Sài Gòn trở thành kênh chết dù không có sản xuất công nghiệp bên cạnh.
Chúng ta đòi giữ môi trường, không phát triển công nghiệp nặng, chúng ta đòi giữ cá, giữ tôm. Hãy nhìn lại, chúng ta đánh cá trên biển bằng mìn, bằng chất độc, bằng lưới cào. Chúng tôi câu cá đến chết. Vậy nhân danh cái gì để nói chúng ta yêu môi trường, kêu gọi giữ gìn môi trường? Dựa vào đâu để chắc chắn rằng chúng ta sẽ trồng cây, sẽ nuôi tôm cá, không gây hại cho môi trường khi bụng chưa no?
 Sông rạch vẫn đầy rác trong khi chúng ta vẫn kêu gọi bảo vệ môi trường– Ảnh: Phạm Du |
Chúng ta đã có thời gian hàng ngàn năm với một nền công nghiệp gần như bằng không, chúng ta chưa bao giờ giàu có. Và khi chưa có nhà máy, khu công nghiệp, môi trường không được gìn giữ, nâng niu như chúng ta vẫn khẳng định. Hàng nghìn năm nay, là một nước nông nghiệp, chúng ta không thể phát minh ra phương pháp đánh bắt nào mới và hiệu quả ngoài mìn và lưới kéo. Cũng trong những năm đó, chúng tôi loay hoay không biết trồng cây gì ngoài cây lúa. Chúng ta thậm chí còn bắt cá vào mùa sinh sản và chặt cây chúng ta đang trồng để trồng thứ gì đó có lợi hơn mà không nghĩ đến sự thay đổi môi trường hay khí hậu từ những hành động đó. Chúng ta đang đánh bắt ngày càng xa bờ, điều đó có nghĩa là nguồn cá của chúng ta ngày càng cạn kiệt. Chúng ta canh tác ngày càng nhiều phân bón và hóa chất, điều đó có nghĩa là đất đai của chúng ta ngày càng trở nên cằn cỗi. Chúng ta đã sống với thiên nhiên quá lâu, nhưng chúng ta chỉ bào mòn nó chứ chưa phát minh ra cái gì để cứu nó.
Bảo vệ môi trường từ những việc nhỏ nhất
\N
Hàng năm chúng ta có nhiều phong trào, cuộc vận động bảo vệ môi trường nhưng hầu hết kết quả đạt được còn khá khiêm tốn. Giữa thế kỷ 21, chúng ta vẫn gắn lễ hội với rác thải, chỗ nào đông người một chút là thành bãi rác ngay.
Tại nhiều trường học, cơ quan, công sở, dễ dàng nhận thấy việc không tắt các thiết bị điện sau khi sử dụng xảy ra như cơm bữa.
Ngay cả trong khuôn viên các trường đại học, việc phân loại rác tại nguồn vẫn còn khá xa xỉ. Và e rằng nhiều học sinh không trả lời được rác thải sinh hoạt tại nguồn được chia làm mấy loại.
Chúng ta dùng điện, dùng xăng, dùng nhiên liệu bừa bãi, chúng ta lười vận động, chúng ta luôn tìm mọi cách để đổ lỗi.
Điều đó cho thấy chúng ta chưa thực sự sẵn sàng cho công cuộc bảo vệ môi trường mà chúng ta đang kêu gọi.
Vì thế, đừng nói đến việc Formosa xả thải khi không khí chúng ta đang hít thở hàng ngày chưa chắc đã ít độc hơn nước biển miền Trung. Và không có Formosa xả thải ở Sài Gòn hay Hà Nội, chúng ta với hàng ngàn xe máy, ô tô và vô số giờ kẹt xe ngoài đường cũng đủ đầu độc chính chúng ta.
Hãy chung tay bảo vệ môi trường bằng cách phân loại rác tại nguồn, tiết kiệm năng lượng tại gia đình và doanh nghiệp, ủng hộ chính sách hạn chế phương tiện cá nhân của nhà nước… sẽ thiết thực hơn. Nhiều khi lượng điện tiêu thụ cho cuộc gọi Facebook phải lựa chọn giữa tôm cá hay nhà máy.
Nếu phải chọn giữa tôm cá hay nhà máy thép, tôi sẽ chọn tắt Facebook và tưới rau vì tôi tin rằng bộ máy chính quyền với nhiều chuyên gia cố vấn giỏi sẽ lựa chọn chính xác hơn là một công nhân mới giỏi. tốt nghiệp đại học với tấm bằng kỹ sư như tôi.
Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, một công nhân tại TP.HCM.
