Từ 50 lò chỉ còn … 5 lò
Giữa thành phố Hồ Chí Minh hiện đại và nhộn nhịp, có một làng nghề truyền thống vẫn ngày đêm bập bùng bếp lửa, những người thợ đục đẽo. Trải qua hơn một thế kỷ thăng trầm, An Hội là làng nghề đúc lư đồng duy nhất còn tồn tại ở TP. Nằm trên đường Nguyễn Duy Cung (Q.Gò Vấp), An Hội nổi tiếng với nhiều lư hương được làm thủ công nhưng vô cùng tinh xảo.
[ẢNH] Người Sài Gòn tất bật xách giỏ đi ‘chợ quê’ ngay trung tâm TP.
Mở đầu câu chuyện nghề của làng An Hội, những nghệ nhân “lão làng” còn nhớ đến ông Trần Văn Kính, còn gọi là ông Năm Kính, một trong những người đốt đồng An Hội đầu tiên ở Sài Gòn xưa. . Sau khi học nghề ở Chợ Quán, Phú Lâm trở về làng truyền nghề cho nhiều đàn em. Hơn 50 lò làm lư đồng lần lượt ra đời. Danh tiếng lư đồng An Hội nổi tiếng khắp nơi với những chiếc lư đồng được chế tác tinh xảo, mang đậm nét đẹp truyền thống.
“Khoảng trước năm 1975 là thời điểm làng nghề hưng thịnh với hàng chục hộ gia đình và hàng trăm nghệ nhân. Những tháng cận Tết, tiếng đục đẽo, dũa lại rộn ràng khắp nẻo đường. Thương lái từ khắp nơi đổ về đông như hội, hàng chúng tôi làm ra không kịp bán nên thường nhận đặt hàng trước. Những chiếc ấm An Hội có mặt khắp Nam kỳ lục tỉnh, xuất khẩu sang Miến Điện, Campuchia, Lào, … ”, ông Hai Thắng, một trong những học trò xuất sắc của ông Năm Kinh, đồng thời là nghệ nhân lâu năm nhất thế giới. . “Giữ lửa” sau hơn nửa thế kỷ làm nghề, nhớ lại.
|
|
Dần dần, do quá trình đô thị hóa nhanh, quỹ đất ngày càng thu hẹp, điều kiện sản xuất của những người thợ đốt đồng ngày càng trở nên khó khăn hơn. Cùng với sự phát triển của xã hội, nền sản xuất công nghiệp thịnh hành, nghề đúc đồng bị lu mờ và chịu sự cạnh tranh gay gắt. Giá đồng cao, giá bán không nhiều tạo thách thức lớn cho người sản xuất khiến nhiều hộ bỏ nghề. Các thế hệ trẻ cũng không muốn chọn làm việc chăm chỉ trong đống tro tàn.
Trong suốt mười mấy năm, may mắn là còn lại 5 lò: Hai Thắng, Năm Toàn, Ba Cô, Sáu Bảnh và Út Kiên. Chủ các cơ sở này đều là người thân trong dòng họ, với mong muốn gìn giữ và phát triển nghề truyền thống lâu đời mà tổ tiên đã góp công khai sinh và gìn giữ.
|
|
Tuy không còn hưng thịnh nhưng chất lượng của lư đồng An Hội vẫn luôn được đánh giá cao, bởi mẫu mã đa dạng do được làm thủ công, cùng những đường nét chạm khắc có “hồn”, khác hẳn với những chiếc ấm công nghiệp. . Một chiếc ấm An Hội luôn phải trải qua nhiều công đoạn và đòi hỏi sự khéo léo của người nghệ nhân.
“Các bước cơ bản bao gồm làm ruột; khuôn sáp; phủ các lớp đất sét bên ngoài; đổ đồng nóng chảy vào khuôn; phá bỏ khuôn đất; làm nguội (mài dũa, chạm khắc, đánh bóng). Mỗi công đoạn đều đòi hỏi tay nghề cao của người nghệ nhân, phải dồn hết tâm sức, sự tập trung mới có thể giúp sản phẩm hoàn hảo nhất ”, ông Thắm cho biết.
|
|
Tết này bắt đầu bán nồi đồng trên mạng xã hội
Khoảng 2 tháng cuối năm trước Tết Nguyên đán là thời điểm các lò hoạt động hết công suất. Mỗi lò có khoảng chục người, miệt mài ngày đêm. Tiếng chạm khắc, tiếng búa, tiếng đuốc … đã trở thành những âm thanh quen thuộc đặc trưng của làng nghề An Hội.
\N
|
|
|
Một tín hiệu đáng mừng là những lò nung cuối cùng nằm rải rác ở làng An Hội đều duy trì được lượng sản phẩm bán ra ổn định trong nhiều năm qua.
Tin tức liên quan
Người Sài Gòn thích thú với bưởi Tết vàng rực, giá quá ‘khủng’ cả triệu đồng một quả
Bà Trần Thị Thu Sương (48 tuổi), con gái của nghệ nhân Trần Văn Thắng, người sẽ tiếp bước lò đúc đồng Hai Thắng cho biết: “Trung bình mỗi lò ở đây bán được 100 bộ lư / tháng. Riêng những tháng giáp Tết, con số này tăng gấp đôi, gấp ba, tức khoảng 200-300 bộ / tháng, giá cả tùy theo độ công phu, kích cỡ mà dao động từ 2 triệu đến hàng chục triệu đồng / bộ, có bộ đầy đủ. những chiếc lư đồng, kích thước cực lớn có giá lên tới 50 triệu đồng và thường phải đặt trước.
So với nhiều nơi khác, lư đồng, đồ thờ bằng đồng ở đây đắt hơn nhưng uy tín của An Hội khiến nhiều khách hàng phải từ khắp nơi tìm mua.
“Mỗi dịp Tết, đơn hàng từ khắp nơi đổ về, cả khách sỉ và lẻ từ xa Phú Quốc hay miền Tây như Tiền Giang, Vĩnh Long, Kiên Giang, … Một số chùa ở Bà Rịa – Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Thuận,… cũng đến tận nơi để đặt lư đồng, bát hương, chân đèn. Những chiếc lư đồng An Hội có màu vàng ánh kim đặc trưng, dễ phân biệt với những chiếc lư công nghiệp, đặc biệt càng đánh bóng thì các họa tiết càng tinh xảo và có hồn ”, nghệ nhân Quốc Kiên cho biết.
|
|
Làm nghề truyền thống giữa thời buổi hiện đại, cách thức để khách hàng tiếp cận sản phẩm cũng là một vấn đề cần quan tâm. Đồ đồng An Hội hiện nay được biết đến chủ yếu thông qua danh tiếng, bằng phương thức cơ bản nhất là bán và sử dụng trực tiếp website. Hầu hết chủ cơ sở là nghệ nhân cao tuổi nên việc mở rộng thị trường thường chỉ do các thế hệ sau đề xuất và đảm nhận.
Chị Thu Sương phân tích: “Ông cha ta vẫn chỉ giữ cách bán hàng truyền thống dựa vào uy tín lâu đời của làng, người mua biết sẽ tự tìm đến, thậm chí có khách cần mua một bộ cả chục triệu. , nhưng họ chỉ chat và xem hình họ gửi qua zalo để chốt đơn hàng vì tin tưởng, tuy nhiên rõ ràng mình sẽ hạn chế đối tượng mua lại, trong khi truyền thông công nghệ rất phát triển ”.
Vì vậy, con gái bà Sương cũng đề xuất đẩy mạnh quảng bá bình đồng thủ công trên mạng xã hội. Chị cũng đang cố gắng thu xếp để ngay trong dịp Tết Nguyên đán năm nay có thể bắt tay vào phổ biến sản phẩm truyền thống này bằng công nghệ. Các cơ sở đúc đồng còn lại cũng đang lên kế hoạch để sản phẩm của mình “sống”, cũng như không để nghề mai một.
|