Điều thú vị là những cuốn sách ra đời từ blog, facebook hay các trang mạng xã hội khác, khi được khoác lên mình “tấm áo mới” và phát hành trên “nền tảng” truyền thống – sách – của văn hóa đọc, lại trở thành tác phẩm thu hút sự quan tâm của độc giả, và thậm chí còn là best-seller như sách của Nguyễn Quang Lập, Cù Mai Công, Nguyễn Thị Hậu …
Bìa sách Thế giới Internet và tôi ẢNH: THẺ |
Thành công của việc biến những bài viết trên mạng xã hội thành những cuốn sách được độc giả đón nhận đã có sức lan tỏa rộng rãi trong giới cầm bút Việt Nam hiện nay và tạo ra những hiệu ứng bất ngờ. Thậm chí, có những facebooker khi lướt facebook, đọc những bài viết, status của người khác, thấy hay, còn bình luận động viên: “Hay quá, gom lại rồi in thành sách, phí tiền quá!”.
Người đi tiên phong trong sự “chuyển mình” này, có lẽ là nhà văn Nguyễn Quang Lập. Cách đây khoảng 10 năm, blog Quê Choa của anh là một “địa chỉ mạng” được nhiều người tìm đọc. Nguyễn Quang Lập đã đăng nhiều bài viết trên blog cá nhân về những gì anh đã chứng kiến và trải qua trong cuộc đời. Với lối viết giản dị, dí dỏm, đôi khi thô tục nhưng rất thu hút người đọc, Nguyễn Quang Lập đã tự tạo cho mình một sân chơi chữ trên mạng, với hàng chục nghìn lượt theo dõi. Rồi một ngày đẹp trời, Nguyễn Quang Lập đã biến những bài dự thi này thành những cuốn sách dày cộp, đặt cho chúng những tựa sách, mộc mạc và bình dân như chính nội dung của những bài dự thi này: Chuyện Đời Ngốc, Người Bạn, Kỉ Niệmđược xuất bản thành sách và bán chạy như tôm tươi.
TS Nguyễn Thị Hậu ẢNH: THẺ |
TS Nguyễn Thị Hậu với nick name Hau Kc Nguyen cũng là một người thành công khi “biến facebook thành sách”. Là người đi nhiều, đọc nhiều, óc quan sát nhạy bén và tư duy nhạy bén, Nguyễn Thị Hậu thường ghi nhanh trên Facebook cá nhân những gì mình nhìn thấy, trải nghiệm và phản ánh. Cô sử dụng Facebook như một “nhật ký cuộc đời”, đồng thời là nơi tạo và lưu trữ các nguồn tài nguyên chính và hình ảnh, là nguyên liệu thô để làm sách: Internet và tôi, Ăn trưa trong quán cà phê, Qua lại… Cô ấy nói: những gì tôi đọc, nhìn thấy và chiêm nghiệm ở đâu đó trong ngày, nếu tôi không viết ra ngay, nó sẽ bị lãng quên hoặc nó sẽ tự trôi đi. Nhưng với một chiếc i-pad, hay một chiếc điện thoại thông minh có kết nối internet, tôi có thể dễ dàng lưu lại những thứ “đi chợ” còn nguyên vẹn cảm xúc với những status đăng trên facebook. Sau đó, khi có thời gian và hứng thú, tôi sẽ copy những status đó và làm bản thảo để in; hoặc sử dụng những trạng thái đó làm “tài liệu đầu tiên” cho các dự án viết và in lâu dài trong tương lai.
Bìa sách Sài Gòn xưa – “Người Ông Tạ ấy!” ẢNH: THẺ |
\N
Nhưng việc biến những status trên facebook của Cù Mai Công thành một cuốn sách Sài Gòn xưa – “Người Ông Tạ ấy!” thực sự ngoạn mục. Cù Mai Công là một nhà báo, cũng là một võ tướng, nên ông đã dùng con mắt của võ tướng và ngòi bút văn học dân gian để quan sát rõ ràng, chiêm nghiệm thấu đáo và phản ánh rõ nét về vùng Ông Tạ (huyện Tân). Bình, TP.HCM), nơi anh đang sống. Ông Tạ là khu vực hiện có khoảng 150.000 cư dân sinh sống, nhưng là nơi quy tụ đông nhất của các nhân vật nổi tiếng trên nhiều lĩnh vực: chính trị, quân sự, văn hóa, văn nghệ, giang hồ… của cả hai chế độ trước và sau năm 1975. Cù Mai Công ở. ở đó gần 60 năm trong cuộc đời, quan sát, trải nghiệm trong trí nhớ, rồi viết và đăng trên facebook về “Khu Ông Tạ”.
Những status về “biệt phủ” này của anh nhận được hàng trăm, hàng nghìn lượt thích từ các facebooker. Và, Cù Mai Công đã biến những status bình dân đó thành một cuốn sách Sài Gòn xưa – “Người Ông Tạ ấy!” (NXB Trẻ, 2021). Chưa đầy một tháng sau khi phát hành, 6.000 bản của cuốn sách đã được bán hết. Cù Mai Công kể: “Khi mẹ tôi còn sống, bà từng nói: Tôi là nhà văn, nhà báo, sao không thấy một dòng nào về sự tích Ông Tạ của tôi? Sau khi bà mất, tôi hứa với linh cữu mẹ: 5 năm nữa sẽ viết xong 500-800 trang về tích Ông Tạ. Tôi chọn facebook là nơi đăng bài đầu tiên để “đo” sự ủng hộ của độc giả, nhất là độc giả khu Ông Tạ, rồi in thành sách. Xôn xao Sài Gòn xưa – “Người Ông Tạ ấy!” chỉ là cuốn sách đầu tiên, được “khai sinh” từ những bài viết trên facebook. Sắp tới sẽ có cuốn thứ hai, thứ ba viết về “Đặc khu Ông Tạ” này.
Xôn xao Ăn trưa trong quán cà phê của TS Nguyễn Thị Hậu ẢNH: THẺ |
Facebooker Lam Hong Nguyen (Nguyễn Hồng Lam), cũng là một nhà báo, đã in bộ sách 3 tập Người của giang hồ (NXB Trẻ), tập hợp nhiều bài đã đăng trên facebook, như loạt bài về: giang hồ Trà Bắc, về ông trùm bến Thượng Hải, quyền lực của vua Mèo trên cao nguyên đá Đồng Văn, và vua thuốc phiện Khun Sa. ..
Ngoài những cây bút dày dặn kinh nghiệm như trên, còn có những cây bút trẻ như Gào (Vũ Phương Thanh), cũng sưu tầm truyện ngắn đăng trên Yahoo 360 hoặc blog cá nhân để in thành ấn phẩm: Cho em gần anh thêm chút nữa, Nhật ký son môi, Tự tử, Hoa huệ của thung lũng, Liệu em có yêu anh mãi mãi…, Lần lượt trở thành best-seller và được tái bản liên tục. Hay facebooker To Pi (Trang Ha Trang) cũng là một tác giả nổi tiếng trên mạng xã hội với những bài viết về cuộc sống, tình yêu, gia đình, mới đây đã xuất bản một cuốn sách. Tạm biệt, tôi ổnvới “xương sống” là những bài viết, thông tin xuất hiện trên facebook của cô nàng.
Có lẽ một ngày không xa, Việt Nam sẽ có một “dòng văn học facebook”, và bài viết này sẽ được đưa vào danh mục Tài liệu tham khảo cho một tác phẩm học thuật nào đó trên “dòng văn học” này. Ai biết!
